Starenje je proces koji niko ne može zaustaviti. Koža gubi elastičnost, počinje da visi, nos raste… Kosa opada i propada, leđa se pogrbe, izgledamo tromo i istrošeno… To su sve prirodni procesi koje moramo prihvatiti. Ali pored našeg izgleda i karakter se mijenja u velikoj mjeri. Kako tačno?
Nekoliko decenija Univerzitet u Edinburghu provodio je istraživanje koje je pokazalo da se tokom života osoba radikalno mijenja. Tokom životnih perioda čovjek se toliko promijeni da postane potpuno drugačija osoba. To postaje najočiglednije nakon 70 i 80 godina života.
Ispostavilo se da, uz gubitak interesa za život i slabljenje pamćenja u „zlatnom“ dobu, postoje i neke prednosti. Ljudi postaju uravnoteženiji, fleksibilniji i manje nervozni. Karakter osobe se u potpunosti formira u djetinjstvu i sazrijeva najkasnije do 30-te godine.
Postoje dva načina za proučavanje dobnih karakteristika čovjeka. Jedan je uzeti veliku grupu ljudi različitih dobnih grupa i vidjeti kako se oni razlikuju. Drugi način je uzeti grupu mladih ljudi i istraživati ih tokom godina. Zajedno sa kolegama, psiholog Rene Mottus pronašao je stotine ljudi koji su u to vrijeme imali 66 i 81 godinu.
Uz nekoliko godina pauze, zatraženo je da odgovore na niz potpuno istih pitanja. „Budući da smo proučavali dvije različite grupe ljudi i to dva puta, naša studija kombinovala je oba pristupa“, kaže Mottus. Studija je pokazala važnu stvar:
S godinama su svi ispitanici postajali mudriji, mekši, svjesnijeg stava prema životu, društvu i drugima. “Kako ljudi stare, postaju ugodniji za razgovor”, kaže Rene Mottus. “Oni su više u skladu sa svojim bićem.” Dakle, od čega zavisi formiranje likova?
“Karakter osobe nije isklesan od kamena i može se promijeniti, ali postoji neka osnova koja razlikuje jednu osobu od ostalih”, kaže Rodica Damian, socijalni psiholog sa Univerziteta u Houstonu. Treba uzeti u obzir da se lik ne mijenja sam od sebe. Na tome bi takođe trebalo poraditi.
Na primjer, ljudi s visokom sposobnošću samokontrole imaju bolje zdravlje, neurotične žene češće doživljavaju neželjene događaje tokom menopauze, a ljudi – “narcisi” pate od usamljenosti, koja može dovesti prerane smrti.
Prva “prekretnica” događa se u 45. godini, jer je do tada realizacija reproduktivne funkcije završena, – objašnjava doktor bioloških nauka, dopisni član Ruske akademije nauka Aleksej Moskalev. – U dobi od 60 godina, je druga prekretnica, i tada se usporava dioba ćelija i regeneracija tkiva.
Najčešće u ovoj dobi ljudi pate od hroničnih bolesti. Treća “prekretnica” u čovjekovom životu može biti 75. godišnjica. Međutim, starenje je individualno i ovisi o genetici i načinu života osobe. Koliko god da čovjekov izgled propada sa godinama, njegov karakter postaje bolji.
